Tedavülden kalkmaya meyleden tenis sanatları;Tek el backhand ve Servis-Vole.

Evet,kimilerine göre oyunun en güzel yanlarından,onun estetik kısımları.Kimilerine göreyse artık vadesini doldurmuş,değişen tenise uyum sağlayamayan bir dizi eski teknik.Tükenmek üzereler,azalarak bitiyorlar.Öncellikle şunu söylemek isterimki bu yazıyı yazarken nesnel davranmaya çalışmıyorum.Tek el backhand kullanıyorum ve imkan elverdikçe servis-vole oynuyorum.Yani benim iç piyasamda bu şahaserler hala tedavülde.İkisinin de çok etkili silahlar olduğuna inanıyorum ve uygulamaya devam ediyorum.Fakat gel görki bu yazıyı tabiki kendimi anlatmak için yazmadım..O yüzden elimden geldiğince,sayısal verileri de kullanarak,tek el backhand ve servis-voleye yaklaşmaya çalışacağım.

Öncelikle tek el backhand...Bir oyun tekniği olarak tek el backhand'i içinde bulunduğu zamandan ayrı değerlendirmek mümkün değil.Oyun günden güne sertleşiyor.Alttan daha uzun ve daha güçlü oyuncular yetişiyor.Beslenme ve antrenman programları iyileşiyor.Ortalama 250lik veya ATP Challenger kapsamındaki bir turnuvada bile karşınıza çıkan oyuncuların dayanıklılıkları çok yüksek.Uzun soluklu ve tempolu bir maçta bile oyunda kalabiliyorlar.Ana tablosu 32lik olan bir turnuvada şampiyonluğa ulaşmak için 5 maç yapmanız gerekiyor.İki günde bir maç yaptığınızı düşünsek;maç öncesi ve maç sonrası aktivitelerle birlikte yaklaşık 1 hafta boyunca yoğun bir spor programından bahsediyoruz.Birçok üst düzey oyuncunun bir turnuvadan hemen başka bir turnuvaya geçtikleri turnuva takvimleri var. Bunu aylarca da sürdürüyorlar. 500lükler, Masterslar, Grand Slamler...Gördüğümüz gibi tenis gerçekten yoğun bir spor ve turnuvalar da sürekli daha zor hale geliyor.Reklam gelirleri,sponsorluk anlaşmaları,yeni açılan tenis pazarları...Gelişen raket teknolojileri...Bunların hepsi bize insan olarak sınırlarımızı zorlamamız olarak dönüyor..Tek el backhand gibi,file oyunları gibi oyunun daha zarif fakat haliyle de daha naif şekillerini sahada arzı endam etmek zorlaşıyor.Bunu bütün maça,turnuvaya,takvime yaymak daha da zor.Vücudun ters tarafı ile yapılan tek el backhand vuruşlar,rakip oyuncunun güçlü forehandleri karşısında çaresiz kalabiliyor.Dünya sıralamasına baktığımızda ilk 10 içersindeki tenisçiler arasında 3 kişi sayabiliyorum. Federer, Wawrinka, Dimitrov.İlk 50'ye baktığımızdaysa,Feliciano Lopez, Gasquet, Kohlschreiber, Robredo, Chardy, Thiem,Garcia-Lopez.(Ivo Karlovic'i de yazacağım ama sanırım kendisi sadece tek el slice kullanıyor.)Sayı artsa da oran azalmakta.İlk 100 içinse; Stakhovsky, Almagro.Bolelli.Gördüğünüz üzere tek el backhandcilerin sayısı çift elcilere göre baya az. Peki bu önceden de böyle miydi? Bakmak gerek.Yuvarlak hesap ile bundan 5 sene öncesine gidersek 22.02.2010 tarihli ATP sıralamasında Federer dünya 1.numarası.Ve ilk 10 içersinde başka tek el backhandci yok.Youzhny 15.sırada.Haas,Blake,Wawrinka,Robredo,Almagro,Chardy derken daha iyi bir tablo bile ortaya çıkıyor.Biraz daha eskiye gidelim o zaman.23.02.2000 Gustavo Kuerten,Richard Krajicek,Cedric Pioline birbirinden güzel tek el bachandleri ile ilk 10da.Tim Henman,Greg Rusedki,Mark Philippoussis,Albert Costa,Patrick Rafter ilk 20deler.Tommy Haas gene oralara yakın.Gördüğümüz gibi baya yüksek bir oran.Stefan Edberg ve John Mcenroe'yu da unutmayalım tabi.

Öte yandan tek el backhand'in kullanım zorluklarından birisi de çok iyi bir adımlama mekanizması gerektirmesi.Vuruş esnasında vücudunuzu neredeyse tamamen döndürmeniz gerekiyor.Ayaklarınız uygun bir duruşta olmalı.Ayrıca top size doğru gelirken topa doğru değil de biraz daha yana doğru bir pozisyon almanız gerekmekte.Tabiki topu bu dediğim şekillerden farklı şekillerde karşılayan veya vuran tek el backhandciler var ama istisna olarak kabul edilebilirler. Bilinen tutuş şekilleri olan continental,eastern,western,semi-eastern ve semi-western tutuşların her biri tek el backhand kullanırken daha farklı duruşlar almayı gerektiriyor.Genel olarak forehand vuruşu esnasındakine benzer bir mekanizma kullanmanız gerekmekte.Ayrıca forehandteki kadar kolunuzu geriye açamadığınız(backswing) ve vuruşu raketin dış tarafıyla yaptığınız için aynı şekilde kontrol sağlayamadığınız da aşikar.Çift el backhandteki diğer el kontrol açısından inanılmaz bir destek sağlarken size topu da çok daha güvenli bir şekilde bekleyebilme şanşı da veriyor.Kısacası defans yapmak,baseline'nı savunmak,uzun rallilerde oyunun içinde kalabilmek için tek el backhandin bazı dezavantajları var.Belki bu sebepten dolayı tek el backhandcilerin oyun içersinde diğer oyunculara nazaran çok daha fazla kesme(slice) kullandıklarını görüyoruz. Savunma stratejilerini daha çok bu şekilde kurguluyorlar.Aynı zamanda da bana kalırsa defansif dezavantajlardan dolayı çoğunluğa nazaran daha atak oyunlar sergiliyorlar.Elbette tek el backhandciler daha atak oyunculardır demiyorum fakat Wawrinka'nın oyunu istediği gibi yönlendirmekten hoşlanması olsun,Dimitrov'un inanılmaz atletizmi olsun,Federer'in backhand slice ile attığı çok alçak toplar olsun bana bu oyuncuların tek el backhandin getirdiği fazladan enerji harcama zorunluluğundan kurtulmak için geliştirmek zorunda kaldıkları yönleri gibi geliyor.Murray ve Djokovic gibi çok vuruşlu rallilerde iyi kalabilen oyuncuların her bir vuruş için minimum enerji harcamaları çok doğal.Buna karşılık tek el backhandcilerin de birşeyler yapması gerekiyor.

Gasquet bu noktada çok güzel bir örnek.Zarif bir oyuncu kabul edilen Gasquet tam bir eski toprak.86 altı doğumlu olan oyuncu bir söyleşide hala en iyi performansını sergilememiş olmayı umduğunu söylemişti.Fakat bana kalırsa Gasquet bir Grand Slam veya bir Masters kupası almaktan çok uzak.Oyunu ile ilgili bir sıkıntı olduğu için değil ama içinde bulunduğumuz zamanda bu tarz bir oyunla kupaya uzanması gerçekten zor. Çok bitirici bir tek el backhand'e sahip olan Gasquet,backhandi ile çok etkili topspinler yapabiliyor.Bu da rakipleri için büyük bir tehdit tabiki. Diğer yandansa tek el backhandleri yeteri kadar derin olmamakla ve birçok tek elcide olduğu gibi oyun içinde çok tutarlı olmamakla da eleştiriliyor.Sanırım bu oyununuzu nasıl kurguladığınızla ilgili.Gasquet'i bu sene Doha 500 turnuvasında izleme şansı buldum.(Evet Doha'daydım :) Andujar ve Bolelli'yi eledikten sonra çeyrek finalde Berdych ile karşılaştı.Bu maçın özelinde Berdych kelimenin tam anlamı ile Gasquet'i süpürdü.Backhand'ine gelen sert Berdych forehandleri karşısında Gasquet hiçbirşey yapamadı.Maç skorları bazen maçı tam doğru yansıtmayabilir ama 6-1 ve 6-2 bu maç için gerçekten normal skorlar.Evet Berdych bu yıl çok ama çok formda,evet tek bir maç hatta tek bir turnuva oyuncu hakkında çok fikir vermez fakat Berdych gibi Djkoviç gibi Murray gibi oyuncular karşısında Gasquet'nin ne kadar zorlandığını siz de tahmin edersiniz.Gasquet'nin Djokovic'e karşı 11 maçta sadece 1 galibiyeti var.Mesela Gasquet-Raonic eşleşmesi bahsettiğimiz konuyu analiz edebilmek için güzel bir eşleşme olabilir.Bir yanda zarif ve topspin'li backhandleri ile Gasquet diğer yanda ise 200 km'lik yüksek forehanleri ile Raonic. İzlemesi güzel bir maç olacaktır.

Bu kadar tek el backhand yeter.Biraz da servis-vole'den bahsedelim.Çok sevdiğim ve tenis aklına çok güvendiğim bir arkadaşımdan alıntı yaparak başlamak istiyorum;'Wimbledeon durdukça teniste servis-vole oynayan birileri de olacaktır.' Bilinen bir gerçek olarak çim kortta tenis topu diğer zeminlere nazaran daha az seker.En fazla toprak kortta sonra da sert zeminde seker.Artık parkede profesyonel tenis turnavası düzenlenmiyor.Sanırım 1930lardan beri hatta.Düzenlenseydi en az parkede seker diyebilirdik.Ara sıra hava durumunun kötü olduğu günlerde kapalı salonlarda duvar çalışan biri olarak söyleyebilirimki top parkede gerçekten de hiç sekmiyor :)Neyse dağıtmayalım,çimde topun az sekmesinin servis-vole oyunu ile şöyle bir bağlantısı var.Çim çok kuvvetli topspin kullanabilen oyuncuların bu avantajını biraz da olsa dengeleyebiliyor.Backhandcilerin işine geliyor tabi ama asıl iyi bir bölge servisçisi iseniz ve file önünü çabucak kapatabilecek ayaklarınız varsa sizin için iyi oluyor.Evet bir Federer resmi çizdiğimin farkındayım.Kendisi bu konuda en iyiler arasında tabi ama onu yıllardır atp sıralamasının en tepelerinde tutan şey servis-vole oyununu modern tenisin içine iyi yedirebilmiş olması.Federer bir servis-vole oyuncusu değil,bu oyunu doğru zamanlar çok iyi uygulayabilen bir oyuncu.Şimdi ilk seti vermiş veya herhangibir set içerisinde servis kırdırıp geriye düşmüş bir Federer düşünün.Servis sırası eğer kendisindeyse Federer çok büyük ihtimalle iyi bölge servisleri atmaya çalışıp ardından hızlıca file önüne gelip bitirmeye çalışıyor.Bunu büyük ihtimalle oyunun daha önemli puanlarında(geride olduğundan rakibin servis oyunları veya set sonu puanlar)daha enerjik kalmak için yapıyor.Bu hem onun eskiden beri oyun stratejilerinden biri hem de yaşı ve fiziksel durumuyla ilgili.Enerji ve servis-vole ilişkisi.İşte bu çok önemli.

Servis-vole enerji kullanmını azaltabilen bir oyun tarzı.Servis oyununuzun daha kısa sürmesini,uzun ralliler ile yıpranmanızı engelleyebilir.Eğer iyi bir wide-servis atabilirseniz bu size kortu boşaltma şansı verir.Servisin spinli olması da bu noktada önemli tabi.Sağlak bir oyuncu tarafından beraberlik karesine atılmış bir wide-servis eğer dışarı doğru da spinli ise servis-vole oynamak için çok iyi bir başlangıç olur.Genellikle bu servisten sonra kortun boşalmış tarafına doğru iyi bir yaklaşma vuruşu yapmak gerek.Servisi karşılamak için diğer tarafa koşmak zorunda kalan oyuncu yaklaşma vuruşu ile birlikte iyice zor bir durumda kalabilir.Ardından file önüne doğru rakibin vuruş açısını da kapatacak şekilde yapılacak bir adımlama artık bizi son aşamaya getiriyor.İyi bir vole ile sayıyı almak mümkün.Gördüğünüz gibi eğer iyi uygulanabilirse rakibin yapabileceği çok fazla birşey olmayan bir oyun tarzı bu.Peki bu şahane oyun tarzı neden günden güne azalıyor? Adım adım bakacak olursak,yazının başında da dediğimiz gibi atp'ye gittikçe daha uzun ve daha güçlü fakat tenis kortu için gereken minumum atletizme de sahip oyuncular katılıyor. Kygrios güzel bir örnek.Bu oyuncular korttayken onlara karşı kortu boşaltacak servisler atmak zorlaşıyor.Forehandler daha da sertleşiyor.Bir yazıda okuduğum kadarıyla 90ların sonunda Pete Sampras'ın ortalama forehand hızı 135km/s.Fakat şu günlerde genel olarak 145-150 bareminde forehandler görüyoruz.Hatta oyuncuların sık sık 160 km/s çıktıkları da görülüyor.160 km/s hızla gelen bir winner forehand'e karşı servis-vole oynamak çok da mantıklı değil.Bu hızlardaki toplar ancak baseline'dan çıkartılabilirler.