Teniste Spinler;kullanım yerleri ve önemleri üzerine değerlendirme.

Merhaba arkadaşlar.Bu yazımızda bugüne kadar deneyimlediğim,seyrettiğim ve üzerine insanlarla paylaşımlarda bulunduğum kadarıyla tenis sporunda spinlerin yerini değerlendirmeye çalışacağım.Spinler veya türkçe kullanımı ile kesmeler uzun zamandır tenis ile içiçe olmuşlardır.Gelişen ve değişen tenise uyum sağlayan spinler,eski tip tenis içindeki gibi bir konumu kaybetseler bile modern tenisin içinde de kendilerine bir yer bulmuşlardır.80ler veya 90ların başında oynanmış bir maçı seyrederken çok daha fazla side ve backspinle karşıulaşırken günümüzde ise birçok oyuncuyu ralliler içerisinde topspin kullanırken görebiliyoruz.Eğer bir kategorilendirme yapacaksak yukarda isimlerini de zikrettiğim gibi teniste spinleri topa vurulma noktaları ve(veya)raketi savurma şekillerimize göre 3e ayırabiliriz.

İlk olarak topspinler ile başlayalım.Topspinler öncelikli olarak topun raketle paralel veya raketin yüzü bir miktar(tamamen oyuncunun kullandığı tekniği bağlı olarak) aşağıya gelecek şekilde buluşması ile üretilir.Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardeır deyişi ile de örtüşen bir şekilde topspin kullanan oyuncular çok değişik raket tutuşlarına(grip),raket açışlarına(back swing) ve topla buluşturmalara(contact point) sahiptirler.Genel olarak swinglerin topsipin üretmede bir etkisi yoktur.Contact anındaki parallellik de raketin sonra yapacağı izleme hareketi(follow through) nötralize edilebilir.Topla raketi paralel veya raketin yüzü kapalı bir şekilde buluştursanız bile raketi temas anından sonra yukarıya doğru savurduğunuz anda topspinli bir vuruş elde edebilirsiniz. Bu brush yani süpürme denilen hareket sizin topunuza hem ileriye doğru bir enerji aktarırken hem de topun yatay bir eksen etrafında dönmesini sağlar.Şu noktada birşeyi yine açıklığa kavuşturmak istiyorum.Raketin linear olarak topa ne kadar bir enerji vereceğiveya ,günümüz maçlarında çokça kullanılan istatistikler olarak,dakikada kaç kere kendi ekseni etrafında döneceği tamamen vuruşu yapan oyuncuya bağlıdır.Bu özelliklerin kendi aralarındaki yüzdesi vuruşu yapan oyuncunun tekniği ile doğrudan ilintilidir.Çok dağıtmadan,y düzlemi üzerinde dönen ve aynı zamanda karşı sahaya doğru x düzleminde hareket eden bütün toplar aslında topspine sahiptir denilebilir.

Peki topspinleri bu kadar önemli yapan nedir? Değişen raket teknolojileri tenisi önemli ölçülerde etkilemekte.Oyun artık çok daha hızlı oynanıyor.Groundstroke'lar çok daha sertler.Çok iyi ve dominant servisçiler var.Servis-voleciler ve tek el backhand'çiler azalmakta.(bitiyor demeye dilim varmıyor).Daha uzun ve yeterli atletizme sahip oyuncular sürekli atptour'a katılıyor.Kesin bir istatistik verememekle birlikte 20 yaş altı birçok junior'un 1.85'in üzerine en az 80 kiloluk oyuncular olduğunu söyleyebilirim.Bütün bu değişimler teniste defansın önemini arttırıyor.Özellikle de baseline'ın...Birçok ralliler baseline'dan kazanıyor.Oyuncular fileye çıkacak boşluğu bulamıyorlar.Bu noktada kendi dip çizgisini savunmak isteyen,bir yandan da rakibine hata yaptırmak isteyen oyuncular çokça topspin kullanıyorlar.Daha sert winner'lar yerine rakiplerinin topa winner yapmasını zorlaştırmak istiyor ve hatta hata yapmalarını umuyorlar. Çünkü topspin'e sahip toplar flat vuruşlara nazaran çok daha hızlı düşüp,düştükten sonra da daha fazla sekiyorlar.Bu da rakibin pozisyon alarak topu karşılamasını,karşılasa da bile iyi bir vuruş yapmasını engelliyor.Bu sebeple iyi bir servisle başlamış, topspinlerin çarpıştığı,15-20 vuruşluk ve sonunda taraflardan birinin artık açılı topları karşılayamadığı ralliler tenis maçlarımıza egemen oluyorlar.Özellikle topun daha da çok sektiği toprak kortlarda;Roland Garos ve Monte Carlo gibi büyük turnuvalarda,topspinci ispanyolların büyük başarısı,10 yıllar süren hanedanlıkları büyük oranda bu etkilerin sonucu.Fakat diğer yandan servis-voleci zarif tek el backhandcilerimiz hala çim sezonunda ayakta kalmaya çalışıyorlar.Tabiki Roland Garos'ta topun daha az sekmesine sebep olan bir kilin zemine eklenmeye ,Wimbledon'da da topu daha çok sektiren çimlerin üretilmeye başlandığı da gelen haberler arasında.Fakat topspinin etkisinin groundstrok'larda önümüzdeki yıllarda daha da artacağını tahmin etmek zor değil.

Diğer yandan topspinler tabiki sadece forehand veya backhand'lerde kullanılmıyor.Uzun zamandır tenis oyununun içerisinde özellikle 2. servis olarak çokça topspin kullanılmakta.Daha güvenli bir şekilde topu rakip korta atmak ve çokça seken bir topla rakibin bu 2.servise saldırmasını engellemek mümkün.Birçok çim oyuncusu ingiliz 70ler,80ler boyunca topspinli servisler üzerine karıyerlerini kurdular.Hatta modern teniste birçok top oyuncu 2. servis olarak topspin kullanmaktalar. Aşağıda topspin servisleri etkili kullanımlarından 2 tane örnek bulabilirsiniz.

Son olarak topspinleri kullanım alanlarına ilişkin gene biraz İngiliz işi olan,old school diye tabir ettiğimiz forehand ve backhand lob'lar da bulunmakta.Oyunun daha file önüne hızlıca rush yapma zamanlarında ,rakibin file önündeki rahatlığını bozmak,onu geçmek veya ona kolay bir smaç şansı vermemek için topspinler kullanılırdı.Toplar aynı groundstroklarda olduğu gibi hızlıca düştüğü için hem zamanlama hem de smaç şiddeti açısından oyunculara zorluklar çıkartır.Şimdilerde ise bu tip lobları en etkili kullanan oyunculardan biri eğitimini bu işin harman olduğu yerde almış olan Andy Murray.Yine bir baseline savunucusu olan ve bu işi modern tenise en iyi adepte etmiş olan oyunculardan biri olan Murray eski tekniklerle şartların çok güzel bir birleşimini sunuyor.Aşağıdaki görüntülerinde en zor anlarda bile forehand topspin lob'u ne kadar etkili kullandığını görebilirsiniz.

Son olarak topspin bahsini kapatmadan önce topspin groundstroklar,servisler ve loblarla ilgili daha çok eğitici içerik bulmak isteyen arkadaşlar için birkaç video seçtim.İyi seyirler.